Wójt Gminy Nowiny Pan Łukasz Gryń wraz z Zastępcą Panem Danielem Czerwiakiem oraz Sekretarzem Panem Piotrem Wawrem upamiętniali 85 rocznicę agresji ZSRR na Polskę, obchodzony również tego dnia Światowy dzień Sybiraka, a także 80 rocznicę bitwy pod Szewcami, jaką stoczyły tutaj oddziały partyzanckie z Niemcami w 1944 r. Z tej okazji ww. delegacja złożyła wieniec przy pomniku w Szewcach.
Dlaczego warto pamiętać o 17 września?
Po pierwsze, dwa tygodnie po zbrojnej napaści Niemiec, armia Związku Sowieckiego wtargnęła w granice naszego kraju. Armia Czerwona złamała pakt o nieagresji z 1932 roku i wystąpiła zbrojnie przeciwko Polsce. Oficjalnym pretekstem agresji stał się zapis zawarty w przekazanej w nocy, 17 września 1939 r. przez zastępcę Ludowego Komisarza Spraw Zagranicznych nocie dyplomatycznej. Z zamieszczonego w niej nieprawdziwego oświadczenia wynikało, że państwo polskie rozpadło się, a rząd uciekł z kraju. Związek Sowiecki uważa za swój obowiązek interweniowanie w celu ochrony swoich braci ukraińskich i białoruskich […] – pisano w depeszach do Hitlera, przedstawiając propagandowy przekaz, który miał usprawiedliwiać w oczach świata sowiecką agresję. Zbrojna agresja Związku Sowieckiego stanowiła wydatną pomoc dla Niemiec w rozbiciu i skróceniu czasu militarnego oporu Wojska Polskiego. W wyniku wspólnych uzgodnień z Hitlerem Związek Sowiecki zagarnął więcej niż połowę przedwojennego obszaru Rzeczypospolitej Polskiej. Obaj totalitarni okupanci niezwłocznie przystąpili do niszczenia ludzi i struktur państwowych. Armia Czerwona wzięła do niewoli 250 tysięcy żołnierzy, w tym około 18 tysięcy oficerów. Około 7 tysięcy żołnierzy poległo lub zginęło po wzięciu do niewoli. W walkach zginęło około 3 tysięcy żołnierzy a 10 tysięcy zostało rannych.
Po drugie, 17 września, w rocznicę agresji sowieckiej na Polskę, obchodzimy Światowy Dzień Sybiraka, zorganizowany po raz pierwszy w 2004 r. przez Związek Sybiraków. Od 2013 r. ma on status święta państwowego, ustanowionego uchwałą Sejmu. Tego dnia w całej Polsce przypominane są tragiczne losy tysięcy Polaków, którzy w wyniku sowieckiego najazdu na wschodnie ziemie II RP znaleźli się w śmiertelnym niebezpieczeństwie. Obchody święta Sybiraków i rocznicy sowieckiej agresji na nasz kraj służą zachowaniu w pamięci społecznej i świadomości kolejnych pokoleń Polaków tragedii i tułaczego losu mieszkańców naszych Kresów Wschodnich.
Ponadto z tą datą jest związana, najprawdopodobniej omyłkowo, bitwa pod Szewcami. Bitwa ta stanowiła jeden z większych sukcesów militarnych 2 i 3 pp. Legionu Armii Krajowej. Toczona była przez cały dzień w najbliżej okolicy Kielc i pomimo ogromnych nakładów osobowych i sprzętowych okupanta, była bitwą zwycięską dla partyzantów. Niemcom nie udało się rozbić oddziałów partyzantów, a oni sami odciągnęli uwagę Niemców od rejonu Korczyna i Fanisławic i uniemożliwili dokonanie planowanego ataku na Kielce. Na pomniku widnieje kilka nieścisłości: błędna jest data samej bitwy – odbyła się ona 18, nie, jak wskazano na pomniku, 17 września. Wskazują na to choćby relacje świadków, ale też przeliczenie postojów i przemarsz jednostek AK w poszczególnych dniach. Niewłaściwie też oznaczono liczbę poległych po stronie polskiej. Widnieje tu informacja, że w walce poległo trzech żołnierzy AK (Aleksander Gieruszka ps. „Rycerz”, Roman Sonik ps. „Podkowa” i Stanisław Orzechowski „Czarny”). Dwaj pierwsi zmarli z ran odniesionych podczas walki przy przekraczaniu toru kolejowego Kielce – Częstochowa pod Rykoszynem, czyli przed rozpoczęciem bitwy. Straty niemieckie w bitwie wyniosły około 100 osób. Sam pomnik powstał w roku 1969 r. i został ufundowany przez kombatantów. Każdego roku jesienią odbywa się tu uroczysta msza polowa, w której licznie uczestniczą okoliczni mieszkańcy.
